Mercedes-Benz Group AG krijgt de luxe en dure elektrische auto’s in de S-klasse (de topklasse van Mercedes) maar lastig verkocht. De groei van dit segment stagneert. Dat is reden voor het bedrijf om naast de elektrische versie voorlopig ook door te gaan met de populaire uitvoeringen met benzine- of dieselmotor. 

De productie van de S-Klasse met verbrandingsmotoren zou volgens een eerdere planning eigenlijk in 2030 eindigen. In een recent interview heeft de topman van Mercedes-Benz, Ola Källenius, nu echter de ommekeer bekendgemaakt. Het is het antwoord van de onderneming op de dalende vraag naar elektrische auto’s in het luxe segment. De consument blijkt behoudender dan Mercedes-Benz aanvankelijk dacht. Volgens Källenius zal Mercedes-Benz “tot ver in de jaren 30” verbrandingsmotoren blijven bouwen. De toekomst is volgens Mercedes-Benz wel geheel elektrisch.  

Herziening verbod 
De Mercedes-Benz-baas wil zich vooralsnog niet committeren aan een mogelijke herziening van het toekomstige verbod op verbrandingsmotoren in de Europese Unie: “Om dit te doen, moet je nuchter naar feiten en cijfers kijken. Hoe gaat het met de ontwikkeling van de laadinfrastructuur? Hoe snel ontwikkelt de markt zich? Is er groene stroom beschikbaar?” 

Källenius staat voor de uitdagende taak om Mercedes-Benz uiterlijk 2039 CO2-neutraal te maken. Dit omvat alle emissies uit de productie, inclusief die van onderdelen van leveranciers, en uit de gebruiksfase van de auto’s. Mercedes-Benz had als tussendoel dat het in 2030 100 procent van de klanten wilde voorzien van elektrische voertuigen, als de markt dit toelaat. Maar de groeicurve op de markt voor elektrische voertuigen verloopt niet zo steil als enkele jaren geleden werd gedacht.  

Klimaatactivisten 
Duitse klimaatactivisten zijn ontevreden over het beleid van Mercedes-Benz. Als het aan de belangengroep Deutsche Umwelthilfe (DUH) ligt, zou Mercedes-Benz vanaf 2030 geen verbrandingsmotoren meer mogen produceren. De activisten willen een koerswijziging bewerkstelligen. Ze maken zich vooral zorgen over het terugdringen van de CO2-uitstoot in overeenstemming met het Parijs-akkoord en de Duitse klimaatbeschermingswet. Daartoe zou Mercedes-Benz vanaf november 2030 onder meer geen conventionele verbrandingsmotoren meer mogen verkopen die broeikasgassen uitstoten. 

Toen Mercedes-Benz niet inging op de oproep, stapte DUH naar de rechter en vorderde een verbod. Het gerechtshof in Stuttgart bevestigde afgelopen november dat de claims tegen Mercedes-Benz “kennelijk ongegrond” zijn. Het gerechtshof vindt dat burgers geen (direct) recht hebben om van particuliere ondernemingen te eisen dat ze bijdragen aan een schoon milieu. Dat zou de taak zijn van de Duitse overheid. Enkel zij moet ervoor zorgen dat grondrechten en internationale klimaatafspraken worden nageleefd. DUH heeft aangekondigd tegen deze beslissing in cassatie te gaan, waardoor de klimaatrechtszaak de volgende ronde ingaat.  

Handelsoorlog 
Inmiddels is de handelsoorlog met China, de belangrijkste buitenlandse afzetmarkt voor Mercedes-Benz, een feit. Volgens de Europese Commissie worden Chinese autobouwers buitensporig door Peking gesubsidieerd. Daar kunnen Europese autobouwers niet meer tegenop. Daar komt nog bij dat Chinese producenten, door de Duitse voorsprong wat betreft benzine- en dieselmotoren, zich vrijwel automatisch gingen concentreren op de ontwikkeling van elektrische motoren – een techniek waarmee ze nu een duidelijke voorsprong op Europa lijken te hebben.  

De onderhandelingen van de Europese Commissie met China over een gelijk speelveld leverden vooralsnog niets op. Reden voor de Commissie om per 4 juli 2024 voor een periode van vier maanden importheffingen aan te kondigen. Voor de Chinese autobouwers BYD, Geely en SAIC belopen de importheffingen tussen de 17,4 en 37,6 procent. De onderhandelingen met China lopen nog. Mogelijk vinden de partijen zich nog in een compromis, dat eruit zou kunnen bestaan dat zowel Europa als China op de import van elektrische auto’s een heffing hanteert van 15 procent. Komt dat er niet, dan is het aan de EU-lidstaten om te besluiten of zij voor een periode van vijf jaar importheffingen op willen leggen. Westerse autofabrikanten vrezen negatieve gevolgen en hopen op een oplossing. 

Overproductie 
Onderzoek van de Europese Commissie uit september 2023 leert dat de Chinese overheid buitensporige subsidies betaalt aan autofabrikanten. De EU beschuldigt China daarom van het schenden van de regels van de Wereldhandelsorganisatie. De markt wordt momenteel overspoeld met Chinese elektrische auto’s. Producenten als BYD en SAIC hebben hun aandeel op de Europese markt voor elektrische auto’s de afgelopen twee jaar ruim verviervoudigd. De Verenigde Staten hebben hun importheffingen op Chinese elektrische auto’s inmiddels verviervoudigd: van 25 naar 100 procent. Daarmee bereikt effectief geen Chinese elektrische auto meer de Amerikaanse markt. 

De vraag is of de verhoogde importheffingen in Europa de Chinezen ervan weerhouden om hun elektrische auto’s op de Europese markt aan te bieden. Dat is niet waarschijnlijk, zo blijkt uit onderzoek. Chinese fabrikanten verkopen hun auto’s in Europa soms voor twee keer zoveel als op de thuismarkt. Zelfs met een importtarief van 30 procent op de oorspronkelijke verkoopprijs, zouden veel Chinese elektrische modellen nog steeds een hoge winstmarge behalen in de EU. 

De tariefverhogingen gaan ook gelden voor Europese autobouwers die hun productie naar China hebben verplaatst. Omdat deze bedrijven geen Chinese subsidies ontvangen, zullen ze daardoor harder worden geraakt dan hun Chinese concurrenten. 

De Duitse brancheorganisatie Verband der Automobilindustrie waarschuwt voor een escalatie van het handelsconflict, dat vooral Duitse fabrikanten zal treffen. Hoogleraar en auto-paus Ferdinand Dudenhöffer vreest ernstige gevolgen voor de consument. De Chinese Kamer van Koophandel heeft gewaarschuwd voor vergeldingsmaatregelen. 

Belangrijkste markt 
Op de algemene vergadering van 8 mei noemde ceo Källenius China de belangrijkste afzetmarkt van Mercedes-Benz. Reden om er alleen al in 2024 vijftien nieuwe modellen te introduceren. De samenwerking met technologische partners in China maakt dat mogelijk. Mercedes-Benz werkt aan een nieuwe generatie elektrische auto’s die met slechts één oplaadbeurt een bereik van ten minste 1.000 kilometer hebben. China is daar een goede proeftuin voor.